ماژول اس اس آر یک عنصر الکترونیکی نیمه هادی است که علامت اختصاری Solid State Relay یا رله حالت جامد است؛ اس اس آر عملکردی مشابه رلههای الکترومکانیکی یا کنتاکتورها دارند، با این تفاوت که هیچ عنصر متحرکی درون آنها وجود ندارد. در واقع این رلهها یک قطعه سوییچ الکترونیکی هستند، که با یک سیگنال کوچک میتوان جریان یا ولتاژ بزرگتر را کنترل کرد.
ساختار ماژول اس اس آر
در اس اس آر دو بخش مدار فرمان و مدار قدرت، توسط یک ایزوله نوری (اپتوکوپلر) از یکدیگر جدا شدهاند و برای سوییچ از نیمه هادیها استفاده میشود. با توجه به اینکه با بالا رفتن دما امکان سوختن رله اس اس آر وجود دارد، برای خنک شدن آن را بر روی یک هیت سینک “Heat Sink” نصب میکنند. مدلهایی که دارای هیت سینک هستند به اس اس آر ساده معروفند.
باید توجه داشت که در جریانهای پایین اجباری به استفاده از هیت سینک نیست. ولی در جریانهای بالا به دلیل تولید حرارت زیاد و سوختن اس اس آر از هیت سینک باید استفاده شود.
مشخصات ظاهری و فنی ماژول اس اس آر SSR-40AA-H
ماژول اس اس آر دارای محدوده جریان 1 تا 800 آمپر در مدلهای تکفاز و سه فاز هستند. ماژول اس اس آر فوتک SSR-40AA-H تک فاز بوده و دارای 4 ترمینال است.
از نظر نوع بار میتوان ماژول اس اس آر را به اهمی، موتوری، DC و AC تقسیم کرد. در انتخاب ماژول اس اس آر باید به نوع بار دقت داشت و رله مناسب بار را انتخاب کرد.
انواع ماژول اس اس آر از نظر نوع کلیدزنی
Zero Crossing Switching کلید زنی در صفر
این نوع از ماژولهای اس اس آر، زمانی که ولتاژ به صفر میرسد، روشن یا خاموش میشوند و عملیات سوییچ انجام میشود. مزیت رله Zero Crossing Switching این است که از ایجاد نویز جلوگیری میکند و باعث میشوند که رله آسیب نبیند. این رلهها برای بارهای خازنی، مقاومتی و سلفی قابل استفاده هستند.
ماژول اس اس آر فوتک SSR-40AA-H از نوع Zero Crossing Switching است.
Instant-ON (Random Switching) عمل در لحظه دریافت فرمان
رله Random Switching همانطور که از نامشان پیداست، در لحطه تحریک روشن میشوند و به محض قطع تحریک، خاموش میشوند. رله Instant-ON برای بارهای سلفی مناسب هستند. ضمنا از این رله اس اس آر برای کنترل فاز هم میتوان استفاده کرد. باید دقت داشت که عملکرد در این حالت (Random switching) منجر به ایجاد امواج الکترومغناطیسی در محیط میگردد.
Peak Switching کلیدزنی در پیک
این رلهها، زمانی که ولتاژ در بالاترین حد ممکن قرار دارد، عملیات کلید زنی را انجام میدهند. از این رلهها در بارهای سلفی با سیم پیچ های هسته آهنین (انواع موتورها) استفاده میشود. این نوع کلید زنی کاربردهای خاص دارد و امروزه کمتر استفاده میشود.
Analog Switching کلیدزنی آنالوگ
ماژول اس اس آر آنالوگ دارای تحریک (ورودی) آنالوگ بوده که معمولا رنج (20-4) میلی آمپر یا (10-0) ولت میباشد. از این ماژول اس اس آر در انواع کنترل کنندههای سرعت موتور و همچنین در کنترل دمای کورهها و المنتها استفاده میکنند. از SSR Analog Switching میتوان برای کنترل فاز نیز استفاده نمود. به طور کلی رله الکترونیکی آنالوگ در بارهای خازنی، مقاومتی و سلفی قابل استفاده است. آنچه در مورد اس اس آر های آنالوگ حائز اهمیت است این است که خروجی اس اس آر بر اساس تابع خطی از ورودی تغییر میکند.
نکات مهم در هنگام خرید ماژول اس اس آر:
1- نوع ورودی و خروجی ماژول اس اس آر
2- رنج ولتاژ و جریان خروجی
3- توجه به نوع بار (موتوری، اهمی ، AC، DC و …)
4- تعداد فاز
5- انتخاب هیت سینک مناسب
6- انتخاب فیوز مناسب
مزایای ماژول اس اس آر
سرعت قطع و وصل بسیار بالا نسبت به مدلهای الکترومکانیکی
عدم ایجاد جرقه هنگام سوییچینگ
مناسب برای استفاده در محلهایی که امکان انفجار و احتراق وجود دارد.
طول عمر بالا (به دلیل نداشتن قطعه مکانیکی)
مقاومت بالا در برابر لرزش و ضربه
عملکرد بدون صدا
ابعاد بسیار کوچک
طراحی متنوع برای مدارهای AC / DC
نکته مهم در رابطه با ماژول اس اس آر و کنتاکتور
یک ماژول اس اس آر یا کنتاکتور را میتوان برای قطع و وصل یک مدار AC و یا حتی DC (البته با رعایت برخی نکات) استفاده کرد. ولی از آنجا که ماژول اس اس آر از المانهای نیمه هادی تشکیل شده، نمیتوان از اس اس آر نوع AC برای بار DC استفاده کرد.
تنوع ماژول اس اس آر بسیار زیاد است و با ویژگیهای کاربردی مختلف ساخته میشوند. جایگزین کردن یک ماژول اس اس آر با SSR دیگر نیازمند بررسی و کارشناسی دقیق است. مهندسان فروش برق و صنعت بینالملل نماینده فروش محصولات آتونیکس در ایران آماده ارائه خدمات مشاوره، فروش و توزیع تجهیزات اتوماسیون صنعتی Autonics در ایران میباشد. جهت مشاوره و خرید با مشاورین فروش این مجموعه تماس حاصل فرمائید.
نازنین حامی –
title
اس اس آرهای خوبی هستند البته اگر اصلی بخرید من از فروشگاه الکترو ملل خرید کردم اصل بود و فوق العاده عالی کار کرد