سنسور نوری یا چشم نوری به سنسوری گفته می شود که با استفاده از نور به پردازش و سنجش اجسام می پردازد. بر اساس چگونگی ارسال و دریافت نوراین سنسورها به سه دسته تقسیم بندی می شوند.
سنسورهای نوری از چه بخش هایی ساخته شده است؟
در حالت کلی سنسور نوری ساختار داخلی سادهای دارند معمولا سنسور های نوری از سه بخش اصلی تشکیل شده اند. (فرستنده، گیرنده، خروجی) در بخش زیر به معرفی اجزاء سنسورهای نوری پرداخته ایم:
فرستنده (Light emitter) :
بخش فرستنده، نوری را از سنسور ارسال می کند. این نور از (LED Light Emitting Diode) های نیمه هادی ساطع میشود. در نور فرستنده از الگوریتم پالسی مشخص استفاده شده است، این الگوریتم به سنسور این امکان را میدهد که بین نور ارسالی از سنسور و نورهای محیطی مانند نور خورشید تفاوت گذارد.
گیرنده (Receiver) :
بخش گیرنده در سنسورهای نوری معمولا از نوع ترانزیستوری می باشد. گیرنده پس از تشخیص نور ارسال شده از فرستنده، آن را به یک سیگنال آنالوگ کوچک تبدیل می کند.
بخش خروجی :
مدار خروجی سیگنال آنالوگی که از گیرنده دریافت می کند را به یک سیگنال ON/OFF تقویت شده یا آنالوگ تبدیل میکند، در نتیجه از این سیگنال تقویت شده در شمارندهها، تایمرها، رله ها و یا کاربردهای دیگر می توان استفاده کرد. امروزه در خروجی فتوسل نوری از ترانزیستورهای NPN و PNP استفاده میشود و در برخی از مدل های نیز از خروجی رله استفاده می شود.
روش های تشخیص درسنسور نوری Scan Techniques
روش های تشخیص به شیوه هایی گفته می شود که یک سنسور نوری برای تشخیص اجسام (اهداف) استفاده می کند. در موارد مختلف بهترین شیوه برای تشخیص به نوع هدف بستگی دارد. برخی اجسام کدر و برخی بسیار منعکس کننده هستند. در برخی کاربردها نیاز به تشخیص تغییر در رنگ اهمیت دارد. فاصله اندازه گیری نیز یک عامل مهم در انتخاب روش تشخیص است. برخی روش ها در فواصل دور می توانند مناسب باشند درحالی که برخی تنها برای اهداف نزدیک مناسب می باشند.
رنگ نور استفاده شده در سنسورهای نوری
در سنسور نوری (Photoelectric Sensor) بسته به نوع کاربرد، طول موج نور استفاده شده متفاوت است. اکثر سنسورها از نور مادون قرمز برای تشخیص استفاده می کنند ولی از طیف رنگهای آبی، سبز، سفید، قرمز و قرمز پلاریزه شده در سنسورهای نوری بسته به کاربرد نیز استفاده میشود.
سنسورهای نوری به سه دسته مطابق زیر تقسیم بندی می شوند:
سنسور نوری یک طرفه(Diffuse Photoelectric Sensor)
عملکرد آنها بدین گونه است که نور را ارسال می کنند و در درون خود به واسطه ی گیرنده ای که دارند حضور و یا عدم حضور جسم را شناسایی می کنند. فاصله دید در این دسته از سنسور نوری از چند میلی متر تا حدود 2 متر بسته به مدل متغیر است.
سنسور نوری آینه ای (retroreflective Photoelectric Sensor)
این دست از سنسورهای نوری همانند سنسورهای یک طرفه، فرستنده و گیرنده نور در یک دستگاه قراردارند ولی تفاوت در این است که نور به واسطه برخورد با آینه مخصوص بازتاب پیدا کرده و دوباره به گیرنده نوری برمی گردد. با استفاده از این آینه منشوری، نه تنها دقت سنسور افزایش یافته بلکه فاصله دید تا حدود 5 متر افزایش می یابد
طزر کار این نوع سنسورها به شرح زیر است: امواج نوری از فرستنده تابیده می شوند. این امواج بعد از برخورد به آینه با زاویه 90 درجه نسبت به امواج برخورد کننده به آینه به طرف گیرنده برمی گردند. اگر جسمی بین سنسور و آینه قرار گیرد مانع بازگشت نور به گیرنده شده و سنسور وجود جسم را تشخیص می دهد.
سنسور دو طرفه (Through-Beam Photoelectric Sensor)
در سنسور دو طرفه فرستنده و گیرنده نور در دو دستگاه جداگانه نصب شده اند. فرستنده و گیرنده رور به روی هم قرار گرفته و وجود یا عدم وجود جسم را تشخیص می دهند.فاصله دید سنسورهای نوری دو طرفه به چندین کیلومتر هم میرسد. از این نوع چشمها برای حفاظت مناطق نظامی یا زمینهای بایر استفاده میشود.
سنسور الکترونیکی نیز مانند سنسور القایی و دیگر سنسورها دارای ویژگی هایی خاص هستند که در صنعت بسته به کاربردهای آنها می توان از آنها استفاده نمود. سنسور نوری انواع دیگری هم دارد که در زیر چند مورد توضیح داده می شود.
بهره مازاد Excess Gain
به مقدار نور منتشر شده توسط فرستنده Emitterتقسیم بر میزان نور گیرنده Receiver که منجر به عمل کردن صحیح سنسور است، بهره مازاد می گویند. بسیاری از محیط ها به ویژه محیط های صنعتی که شامل گرد و غبار، کثیفی، دود، رطوبت و اجسام معلق در فضا هستند می توانند مزاحمت ایجاد کنند. سنسوری که در محیط آلوده ای شامل موارد فوق بکار گرفته می شود، نیازمند نور بیشتر و قوی تری برای عملکرد مناسب است. در اینجا شش وضعیت آلودگی محیط را عنوان می کنیم:
- هوای پاک (شرایط ایده آل، هوای کنترل شده یا استریل شده) – Clean Air
- آلودگی خفیف (هوای بیرون، نواحی غیر صنعتی و دفاتر کاری) – Slight Contamination
- آلودگی کم (انبار، صنایع متوسط، مکان های جابجایی مواد) – Low Contamination
- آلودگی متعادل (کارهای آسیاب کردن، رطوبت بالا، بخار) – Moderate Contamination
- آلودگی بالا (هوای سنگین، محیط های شست و شو) – High Contamination
- آلودگی شدید (گرد و غبار ذغال سنگ، پسماندهای ریز) – Extreme/Sever Contamination
بهره مازاد EG، به مقدار نور منتشر شده توسط فرستنده بر مقدار اضافه بر نیاز برای عمل کردن گیرنده اطلاق می شود. در محیط های بدون آلاینده بهره مازاد مساوی و یا بیشتر از یک، برای عملکرد مناسب گیرنده کافیست. اگر در یک محیط ذرات معلق وجود داشته باشند به گونه ای که 50 درصد نور فرستنده را به خود جذب کنند، حداقل بهره مازاد مورد نیاز گیرنده، دو خواهد بود.
سنسور نوری یک طرفه با فاصله دید 2 متر فوتک FR-2MX
سنسور یک طرفه FR-2MX محصولی از شرکت فوتک است که با داشتن 2 متر فاصله دید به صورت PNP/NPN عمل می کند. این سنسور نوری به صورت dark on-light on می باشد و ولتاژ تغذیه برابر VDC(10-30) است. مقاومت دمایی از -20 تا +60 درجه سانتی گراد از مزیت های چشم نوری یک طرفه است. هم چنین دارای درجه مقاومت IP65 و استاندارد IEC است.
تنوع سنسورهای نوری بسیار زیاد است و در سایزها و اشکال مختلف ساخته می شوند. جایگزین کردن یک سنسور نوری با سنسور نوری دیگر نیازمند بررسی و کارشناسی دقیق است.
برای سفارش و خرید سنسور نوری Fotek FR-2MX میتوانید با مشاورین فروش مجموعه برق و صنعت بین الملل تماس بگیرید. همکاران ما آماده ارائه خدمات در زمینه مشاوره، فروش و پشتیبانی محصولات سنسور نوری فوتک هستند.
تهران خیابان لاله زار جنوبی پاساژ جهان الکتریک پلاک 10 33945217-021
021-33945221
0912-4548013