چشم نوری چیست؟
چشم نوری یا سنسورچشمی به سنسوری گفته می شود که با استفاده از نور به پردازش و سنجش اجسام می پردازد. بر اساس چگونگی ارسال و دریافت نوراین سنسورها به سه دسته تقسیم بندی می شوند. سنسورهای نوری Photoelectric گونه ای از ابزارهای سنجش موقعیت هستند. مدار کنترلی این سنسورها از یک فرستنده Emitterکه منبع نور است و یک گیرنده Receiverکه نور ارسالی را دریافت می کند، تشکیل شده است. یک برد الکترونیکی سیگنال دریافت شده ی ضعیف را تقویت کرده و سیگنال تقویت شده منجر به تغییر در وضعیت خروجی سنسور می گردد. همگی ما با کاربرد ساده سنسور نوری در ورودی یک فروشگاه، به منظور مطلع ساختن فروشنده از حضور مشتری، آشنا هستیم. البته این تنها یکی از کاربردهای این دسته از سنسورهاست.
روش های تشخیص در چشم نوری Scan Techniques
روش های تشخیص به شیوه هایی گفته می شود که یک سنسور نوری برای تشخیص اجسام (اهداف) استفاده می کند. در موارد مختلف بهترین شیوه برای تشخیص به نوع هدف بستگی دارد. برخی اجسام کدر و برخی بسیار منعکس کننده هستند. در برخی کاربردها نیاز به تشخیص تغییر در رنگ اهمیت دارد. فاصله اندازه گیری نیز یک عامل مهم در انتخاب روش تشخیص است. برخی روش ها در فواصل دور می توانند مناسب باشند درحالی که برخی تنها برای اهداف نزدیک مناسب می باشند.
سنسور چشمی یک طرفه(Diffuse Photoelectric Sensor)
عملکرد آنها بدین گونه است که نور را ارسال می کنند و در درون خود به واسطه ی گیرنده ای که دارند حضور و یا عدم حضور جسم را شناسایی می کنند. فاصله دید در این دسته از سنسور چشمی از چند میلی متر تا حدود 2 متر بسته به مدل متغیر است.
سنسور چشمی آینه ای (retroreflective Photoelectric Sensor)
این دست از چشمهای نوری همانند چشمهای یک طرفه، فرستنده و گیرنده نور در یک دستگاه قراردارند ولی تفاوت در این است که نور به واسطه برخورد با آینه مخصوص بازتاب پیدا کرده و دوباره به گیرنده نوری برمی گردد. با استفاده از این آینه منشوری، نه تنها دقت چشم افزایش یافته بلکه فاصله دید تا حدود 5 متر افزایش می یابد
طزر کار این نوع چشم ها به شرح زیر است: امواج نوری از فرستنده تابیده می شوند. این امواج بعد از برخورد به آینه با زاویه 90 درجه نسبت به امواج برخورد کننده به آینه به طرف گیرنده برمی گردند. اگر جسمی بین سنسور و آینه قرار گیرد مانع بازگشت نور به گیرنده شده و سنسور وجود جسم را تشخیص می دهد.
چشم دو طرفه (Through-Beam Photoelectric Sensor)
در چشم دو طرفه فرستنده و گیرنده نور در دو دستگاه جداگانه نصب شده اند. فرستنده و گیرنده رور به روی هم قرار گرفته و وجود یا عدم وجود جسم را تشخیص می دهند.فاصله دید چشم های نوری دو طرفه به چندین کیلومتر هم میرسد. از این نوع چشمها برای حفاظت مناطق نظامی یا زمینهای بایر استفاده میشود.
چشم الکترونیکی نیز مانند سنسور القایی و دیگر سنسورها دارای ویژگی هایی خاص هستند که در صنعت بسته به کاربردهای آنها می توان از آنها استفاده نمود. چشم نوری انواع دیگری هم دارد که در زیر چند مورد توضیح داده می شود.
بهره مازاد Excess Gain
به مقدار نور منتشر شده توسط فرستنده Emitterتقسیم بر میزان نور گیرنده Receiver که منجر به عمل کردن صحیح سنسور است، بهره مازاد می گویند. بسیاری از محیط ها به ویژه محیط های صنعتی که شامل گرد و غبار، کثیفی، دود، رطوبت و اجسام معلق در فضا هستند می توانند مزاحمت ایجاد کنند. سنسوری که در محیط آلوده ای شامل موارد فوق بکار گرفته می شود، نیازمند نور بیشتر و قوی تری برای عملکرد مناسب است. در اینجا شش وضعیت آلودگی محیط را عنوان می کنیم:
- هوای پاک (شرایط ایده آل، هوای کنترل شده یا استریل شده) – Clean Air
- آلودگی خفیف (هوای بیرون، نواحی غیر صنعتی و دفاتر کاری) – Slight Contamination
- آلودگی کم (انبار، صنایع متوسط، مکان های جابجایی مواد) – Low Contamination
- آلودگی متعادل (کارهای آسیاب کردن، رطوبت بالا، بخار) – Moderate Contamination
- آلودگی بالا (هوای سنگین، محیط های شست و شو) – High Contamination
- آلودگی شدید (گرد و غبار ذغال سنگ، پسماندهای ریز) – Extreme/Sever Contamination
بهره مازاد EG، به مقدار نور منتشر شده توسط فرستنده بر مقدار اضافه بر نیاز برای عمل کردن گیرنده اطلاق می شود. در محیط های بدون آلاینده بهره مازاد مساوی و یا بیشتر از یک، برای عملکرد مناسب گیرنده کافیست. اگر در یک محیط ذرات معلق وجود داشته باشند به گونه ای که 50 درصد نور فرستنده را به خود جذب کنند، حداقل بهره مازاد مورد نیاز گیرنده، دو خواهد بود.
رنگ نور استفاده شده در چشمهای نوری
در چشم نوری (Photoelectric Sensor) بسته به نوع کاربرد، طول موج نور استفاده شده متفاوت است. اکثر سنسورها از نور مادون قرمز برای تشخیص استفاده می کنند ولی از طیف رنگهای آبی، سبز، سفید، قرمز و قرمز پلاریزه شده در سنسورهای نوری بسته به کاربرد نیزاستفاده میشود.
چشم لیزری نوری یک طرفه AUTONICS BM200-DDT آتونیکس
چشم یک طرفه BM200-DDT محصولی از شرکت آتونیکس است که با داشتن 200 میلی متر فاصله دید به صورت ترانزیستوری عمل می کند. این سنسور نوری NPN است. Dark On و Light On آن قابل انتخاب می باشد والبته به صورت انتخابی می توان Dark On را در هنگام خرید سنسور چشمی آتونیکس انتخاب نمود. ولتاژ لود برابر 30 VDC است. مقاومت دمایی از -10 تا +60 درجه سانتی گراد از مزیت های چشم نوری یک طرفه است. هم چنین دارای درجه مقاومت IP50 و استاندارد IEC است.
تنوع چشمهای نوری بسیار زیاد است و در سایزها و اشکال مختلف ساخته می شوند. جایگزین کردن یک چشم با چشم دیگر نیازمند بررسی و کارشناسی دقیق است.
مهندسان فروش برق و صنعت بین الملل نماینده فروش محصولات آتونیکس در ایران آماده ارائه خدمات مشاوره، فروش و توزیع تجهیزات اتوماسیون Autonics در ایران می باشد. جهت مشاوره و خرید با مشاورین فروش این مجموعه تماس حاصل فرمائید.