SSR یا رله حالت جامد علامت اختصاری Solid State Relay است. SSR یک عنصر الکترونیکی نیمه هادی میباشد که عملکردی مشابه رلههای الکترومکانیکی یا کنتاکتورها دارد. داخل رله حالت جامد هیچ عنصر متحرکی وجود ندارد. در واقع این رلهها یک قطعه سوییچ الکترونیکی هستند، که با یک سیگنال کوچک میتوان جریان یا ولتاژ بزرگتر را کنترل کرد.
ساختار SSR تک فاز
در این رلهها 2 بخش مدار فرمان و مدار قدرت، توسط یک ایزوله نوری (اپتوکوپلر) از یکدیگر جدا شدهاند و برای سوییچ از نیمه هادیها استفاده میشود. با توجه به اینکه با بالا رفتن دما امکان سوختن رله وجود دارد، برای خنک شدن آن را بر روی یک هیت سینک “Heat Sink” نصب میکنند. مدلهایی که دارای هیت سینک هستند به SSR ساده معروفند.
باید توجه داشت که در جریانهای پایین اجباری به استفاده از هیت سینک نیست. ولی در جریانهای بالا به دلیل تولید حرارت زیاد و سوختن SSR از هیت سینک باید استفاده شود.
SSR فیوزدار
در صورت رخ دادن اتصال کوتاه در خروجی SSR ، رله SSR قطعا میسوزد. جهت جلوگیری از سوختن رله باید از فیوزهای ذوب سریع “Fast Fuse” با توجه به کاتالوگ استفاده کرد. این فیوز حفاظتی میتواند خارج از خود رله یا روی خود رله به صورت کامپکت استفاده شود. مزیت استفاده از SSR فیوزدار این است که در صورت اتصال، فیوز آن میسوزد و خود رله آسیب نمیبیند.
مشخصات فنی رله SSR
رله SSR دارای محدوده جریان 1 تا 800 آمپر در مدلهای تکفاز و سه فاز هستند. SSR تک فاز دارای 4 ترمینال و SSR سه فاز دارای 8 ترمینال است.
SSR آتونیکس SR1-1415 تک فاز است.
از نظر نوع بار میتوان رله SSR را به اهمی، موتوری، DC و AC تقسیم کرد. در انتخاب SSR باید به نوع بار دقت داشت و رله SSR مناسب بار را انتخاب کرد.
انواع SSR از نظر نوع تحریک ورودی
اس اس آر می تواند جهت قطع و وصل مدار الکتریکی (دقیقا مانند یک کلید ) عمل نموده یا جهت کنترل ولتاژ مدار استفاده گردد. با این تفاوت که هیچ قطعه مکانیکی درون آن وجود ندارد. ورودی انواعی که جهت قطع و وصل مدار استفاده میشوند عموما دارای مقادیر (4-30) VDC یا (100-240) VAC میباشند که با مراجعه به کاتالوگ عدد دقیق قابل مشاهده است. با اعمال ولتاژ تحریک به اس اس آر، SSR روشن شده و از حالت قطع به حالت وصل میرود و مدار خروجی آن بسته شده و موجب برقراری مدار الکتریکی در خروجی میگردد.
ورودی SSR تک فاز SR1-1415 آتونیکس VDC (4-30) است.
در صورتی که SSR به منظور کنترل ولتاژ باشد ورودی آن اغلب به صورت (4-20)mA یا (0-10)V و یا ورودی اهمی است. با اعمال این سیگنالهای ورودی، خروجی ولتاژ به صورت خطی تغییر مییابد. برای استفاده از اس اس آر با ورودی اهمی باید از پتاسیومتر مناسب با توجه به ورودی اس اس آر استفاده کرد.
نکات مهم در هنگام خرید SSR تک فاز/ SSR سه فاز
1- نوع تحریک (ورودی) و خروجی SSR
2- رنج ولتاژ و جریان خروجی
3- توجه به نوع بار (موتوری، اهمی ، AC، DC و …)
4- تعداد فاز
5- انتخاب هیت سینک مناسب
6- انتخاب فیوز مناسب
مزایای رله حالت جامد
سرعت قطع و وصل بسیار بالا نسبت به مدلهای الکترومکانیکی
عدم ایجاد جرقه هنگام سوییچینگ
مناسب برای استفاده در محلهایی که امکان انفجار و احتراق وجود دارد.
طول عمر بالا (به دلیل نداشتن قطعه مکانیکی)
مقاومت بالا در برابر لرزش و ضربه
عملکرد بدون صدا
ابعاد بسیار کوچک
طراحی متنوع برای مدارهای AC / DC
نکته مهم در رابطه با رله SSR و کنتاکتور
یک رله یا کنتاکتور را میتوان برای قطع و وصل یک مدار AC و یا حتی DC (البته با رعایت برخی نکات) استفاده کرد. ولی از آنجا که SSR از المانهای نیمه هادی تشکیل شده، نمیتوان از SSR نوع AC برای بار DC استفاده کرد. کنتاکتورها توسط کلیدهای مکانیکی عمل قطع و وصل را انجام میدهند ولی SSR فاقد هرگونه کلید است. در حالت کلی نیز ابعاد SSR کوچکتر از کنتاکتور است.
جهت مشاوره و خرید میتوانید از طریق تماس با برق و صنعت بین الملل با مشاورین فروش این مجموعه در ارتباط باشید.
برای مشاهده سایر SSR ها می توانید از صفحه انواع اس اس آر استفاده کنید، همچنین می توانید با استفاده از فیلترهای موجود کالای مورد نظر خود را از بین انواع SSR تک فاز/ SSR سه فاز انتخاب کنید.
احمد وند –
title
از این رله SSR آتونیکس کد SR1-1415 زیاد در دستگاه ها استفاده کردم. ولی متاسفانه قیمت بالایی دارد